Πλοήγηση με τον Ήλιο

Σε αυτό το άρθρο θα δούμε τις πιο γνωστές μεθόδους πλοήγησης με βάση τον ήλιο. Είναι μία σειρά από τεχνικές προσανατολισμού που όλοι πρέπει να γνωρίζουμε.



Προτού προχωρήσουμε, είναι αρκετά σημαντικό τόσο στην καθημερινότητα μας όσο και στις υπόλοιπες δραστηριότητες μας να γνωρίζουμε, έστω χωρίς ιδιαίτερη ακρίβεια, που βρισκόμαστε και που θέλουμε να πάμε. Για παράδειγμα, θα πάω πορεία/βόλτα/hiking από το βουνό ξεκινώντας από το χωριό Χ με προορισμό το χωριό Υ που είναι Νοτιοανατολικά ενώ Δυτικά υπάρχει το χωριό Ζ. Ιδανικά πρέπει να έχουμε πάντα χάρτη και πυξίδα αλλά αν για κάποιο λόγο δεν τα έχουμε διαθέσιμα πρέπει να μπορούμε να προσανατολιστούμε.

 

Τι Είναι Προσανατολισμός;
Προσανατολισμό ορίζουμε τη μέθοδο κατά την οποία βρίσκουμε την κατεύθυνση προς τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα Βορράς, Ανατολή, Νότος και Δύση (με τη φορά του ρολογιού). Με βάση αυτά τα σημεία και γνώση της περιοχής (κυρίως με χρήση χάρτη) έχουμε τη δυνατότητα πλοήγησης σε οποιοδήποτε σημείο επιθυμούμε.
Στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε τις πιο γνωστές τεχνικές προσανατολισμού με χρήση του ήλιου σε περίπτωση που δεν υπάρχει διαθέσιμη πυξίδα.

 

Προσανατολισμός με τον Ήλιο
Αυτή η τεχνική περιλαμβάνει το βασικό στοιχείο που θα χρησιμοποιήσουμε στη συνέχεια, την πορεία του ήλιου. Ουσιαστικά αν εκτείνουμε το δεξί μας χέρι προς την Ανατολή του ηλίου (αν είναι πρωινές ώρες) ή το αριστερό προς τη Δύση του (αν είναι απογευματινές) μπορούμε να προσανατολιστούμε καθώς ο Βορράς θα είναι μπροστά μας και ο Νότος πίσω μας.



Στην πλειοψηφία των περιπτώσεων αυτή δεν είναι καθόλου καλή πρακτική και εύκολα μπορούμε να κάνουμε λάθος.

 

Προσανατολισμός με Χρήση Πασσάλου Α
Αυτή είναι η πιο διαδεδομένη μέθοδος σε όλα τα σχολεία και εγχειρίδια επιβίωσης. Χρειάζομαστε ένα ίσιο πάσσαλο μήκους περίπου ενός μέτρου και μία επίπεδη επιφάνεια. Η διαδικασία χρειάζεται 15-20 λεπτά και πραγματοποιείται με τα παρακάτω βήματα.

1. Τοποθετούμε τον πάσσαλο σε επίπεδο έδαφος και σημειώνουμε με, για παράδειγμα, μία πέτρα την κορυφή της σκιάς του.
   
2. Περιμένουμε μερικά λεπτά (10-15) και σημειώνουμε με μία δεύτερη πέτρα το σημείο στο οποίο έχει μετακινηθεί η σκιά
   
3. Βάζουμε το αριστερό μας πόδι στο πρώτο σημάδι και το δεξί στο δεύτερο. Τώρα έχουμε μπροστά μας το Βορρά και αντίστοιχα, δεξιά την Ανατολή και αριστερά τη Δύση.
   

Αυτή είναι η πιο απλή τεχνική καθώς το μόνο που πρέπει να γνωρίζουμε είναι ότι στο πρώτο σημάδι μπαίνει το αριστερό μας πόδι και στο δεύτερο το δεξί. Από το εγχειρίδιο επιβίωσης του στρατού βλέπουμε το σχετικό σχέδιο.



Είναι πολύ σημαντικό να αναφέρουμε ότι αυτή η τεχνική λειτουργεί σε όλο τον κόσμο ασχέτως αν βρισκόμαστε στο Βόρειο ή στο Νότιο ημισφαίριο.

 

Προσανατολισμός με Χρήση Πασσάλου Β
Εδώ έχουμε μία μικρή παραλλαγή της πρώτης μεθόδου με πάσσαλο που είναι ελάχιστα πιο γρήγορη. Ουσιαστικά τα βήματα σε αυτή την περίπτωση είναι:

1. Τοποθετούμε τον πάσσαλο στο έδαφος με τέτοια γωνία ώστε να μη δημιουργεί σκιά.
2. Περιμένουμε 10 περίπου λεπτά και σημειώνουμε τη σκιά.
3. Το πρώτο σημάδι είναι η Δύση και το δεύτερο Ανατολή. Μπορούμε να βάλουμε το αριστερό μας πόδι στο πρώτο σημάδι (όπως στην προηγούμενη τεχνική) και το δεξί στο δεύτερο. Μπροστά μας είναι ο Βορράς.

Αυτή η τεχνική δεν είναι ιδιαίτερα διαδεδομένη και σπάνια συμπεριλαμβάνεται σε στρατιωτικά εγχειρίδια επιβίωσης.

 

Προσανατολισμός με Χρήση Ρολογιού
Αν έχετε στη διάθεση σας ένα ρολόι που δείχνει αναλογικά την ώρα τότε μπορείτε να το χρησιμοποιήσετε για προσανατολισμό. Αυτή η τεχνική έχει αρκετά πλεονεκτήματα όπως ότι δεν απαιτεί καθόλου αναμονή και ότι λειτουργεί και με συννεφιά. Ωστόσο, ένα μεγάλο μειωνέκτημα της είναι ότι είναι διαφορετική στο Βόρειο και στο Νότιο ημισφαίριο και επηρεάζεται από τη θερινή ώρα που σημαίνει ότι θα πρέπει να γνωρίζουμε αυτά τα δεδομένα για τον σωστό προσανατολισμό μας.
Τα βήματα εδώ είναι:

1. Γυρνάμε το σώμα μας έτσι ώστε ο ωροδείκτης να είναι σε ευθεία με τον ήλιο.
2. Αν κάνουμε μία νοητή γραμμή στο κέντρο του ωροδείκτη και τις 12:00 (ή στη 01:00 αν έχουμε θερινή ώρα) του ρολογιού τότε έχουμε το Νότο. Βλέπουμε το σχετικό σχεδιάγραμμα εδώ:
   

Με αντίστοιχο τρόπο χρησιμοποιούμε το ρολόι για προσανατολισμό και Νότιο ημισφαίριο.

1. Γυρνάμε το σώμα μας έτσι ώστε ο ωροδείκτης να είναι σε ευθεία με τον ήλιο.
2. Αν κάνουμε μία νοητή γραμμή στο κέντρο του ωροδείκτη και τις 12:00 (ή στη 01:00 αν έχουμε θερινή ώρα) του ρολογιού τότε έχουμε το Βορρά. Βλέπουμε το σχετικό σχεδιάγραμμα εδώ:
   

Παρότι αυτή η τεχνική έχει αρκετά πλεονεκτήματα είναι εύκολο να κάνουμε λάθος και έτσι δεν προτιμάται εκτός και αν υπάρχει μεγάλη πίεση χρόνου.

 

Αυτές ήταν οι βασικές τεχνικές προσανατολισμού με τη χρήση του ήλιου.